آن‌ها که زندگی شخصی رهبر عزیز انقلاب را بیشتر پیگیری می‌کنند، می‌دانند که یکی از جذابیت‌های تقریباً اختصاصی آقای خامنه‌ای، سطح بالای مطالعه اوست. این مطالعه گسترده هم فقط شامل کتاب‌های فقهی و دینی و مذهبی نمی‌شود و بسیار فراگیر است. از تاریخ ایران و جهان و ادبیات مثل شعر و رمان گرفته تا زندگینامه‌ها و خاطرات مشاهیر بزرگ داخلی و خارجی و شخصیت‌های فرهنگی و هنری و شهیدان انقلاب و دفاع مقدس و مدافعان حرم. نکته جالب اینکه ایشان از دوران جوانی تاکنون اکثر رمان‌های معروف جهان را خوانده و جالب‌تر اینکه خواندن بسیاری از آن‌ها را به دیگران توصیه کرده‌اند. نگاه کنید به کتاب مختصر و مفید «من و کتاب» و ببینید که مثلاً چگونه به آثاری از لئو تولستوی و الکسی تولستوی گرفته تا میخائیل شولوخف و ویکتور هوگو و رومن رولان اشاره می‌کند و نقاط قوت این آثار را برمی‌شمرد. بگذریم از آن اظهار نظر شگفت درباره رمان «بینوایان» که اوایل انقلاب از ایشان شنیده شد. این‌ها را داشته باشید تا معلوم شود نگاه شخصیت فرهنگی بزرگی مثل رهبر انقلاب اسلامی به چنین نویسندگان شاخصی چگونه است و نگاه ما چگونه باید باشد. اما می‌خواهم در اینجا به یکی از نویسندگان پرکار و خوشنام و بزرگ جهان اشاره کنم که همیشه دقت در زندگی او برای من هم جذاب بوده است و هم اعجاب‌آور؛ نویسنده‌ای که برای نگارش تنها یکی از آثار خود بیش از ده‌هزار عنوان کتاب را از ابتدا تا انتها خواند و به حدود یک‌صد هزار عنوان کتاب مراجعه مکرر داشت تا تمام صفحات کتابش، فقط استناد به نظرات مخالفانش باشد نه موافقان. کسی که برای نگارش این کتاب و دقت در نقل قول‌ها به چهار کشور دیگر سفر کرد و به کتابخانه‌های آنجا رفت و گاه شب‌ها از مدیر کتابخانه اجازه گرفت و تا صبح به مطالعه و یادداشت‌برداری پرداخت تا کوچک‌ترین خللی در ارجاعات و منابع کتابش نباشد. او کسی نیست جز عالم بزرگ علامه شیخ عبدالحسین امینی صاحب اثر گرانسنگ «الغدیر»؛ کسی که ۷۱ سال پیش بزرگ‌ترین کتابخانه تخصصی منطقه را با ۶۵ هزار جلد کتاب در نجف اشرف بنیان گذاشت.
همچنین به زندگی عالم دیگر مسلمان علامه محمدتقی جعفری نگاه کنید که در طول ۷۵ سال زندگی، بیش از ۸۰ جلد کتاب در موضوعات مختلف دینی (۲۷ جلد ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه)، ادبی (۱۵ جلد تفسیر مثنوی معنوی مولوی) و کتاب‌هایی در موضوعات دیگر نوشت که همگی حاوی نظرات و تأملات عمیق این بزرگمرد فرهنگ اسلامی و ایرانی است.
به علامه محمدرضا حکیمی نگاه کنید که در عمر ۸۶ ساله خود بیش از ۸۰ عنوان کتاب عمیق نوشت که تنها نگارشِ یک عنوان آن یعنی «الحیات» در ۱۲ جلد، ۴۱ سال با همکاری دو برادر بزرگوارش طول کشید تا یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین منابع مربوط به زندگی و زیست فردی و اجتماعی و حکمرانی اسلامی بر اساس نص آیات قرآن و احادیث معصومین علیهم‌السلام باشد.
یادی هم کنیم از عالم بزرگ شیخ عباس قمی صاحب «مفاتیح الجنان» که در هر خانه ما ایرانیان و نیز بسیاری از شیعیان جهان یک نسخه این کتاب در کنار قرآن کریم، زینت‌بخش کتابخانه‌ها و محل مراجعه دائمی و روزانه مردم است؛ او که در عمر ۶۵ ساله خود، ۶۳ جلد کتاب تأثیرگذار و مهم نوشت و منتشر کرد.
***
از پس‌فردا سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کار خود را آغاز می‌کند تا باز هم مثل همیشه دانشجویان و دانش‌آموزان و همه مشتاقان کتاب و مطالعه به سوی آن بشتابند و با کیسه‌های پر از کتاب به خانه‌ها و خوابگاه‌های خود بازگردند.
اما جای این سؤال، امسال هم مانند سال‌های پیش، باقی است که من و شمای خریدار کتاب در تولید علم و تحقیق و پژوهش‌هایی که نقطه آرمانی آن را در نمونه‌های بالا نشان دادیم چه سهمی داریم؟ اصلاً بیاییم یک سؤال ساده‌تر را جواب دهیم: سهم من و شما در خوانش این‌همه کتابی که می‌خریم چقدر است؟ چرا آمار مطالعه ما پایین و ناامیدکننده است؟ چرا روزبه‌روز به کم‌خوانی بیشتر مبتلا می‌شویم و آمار نگران‌کننده میزان مطالعه رو به بهبود نمی‌رود؟ لطفاً میزان وقتی را که صرف خواندن پست‌های دوسه پاراگرافی در فضای مجازی می‌کنیم جزو زمان و میزان مطالعه خود به حساب نیاورید! چه عوامل و چه ابزار‌هایی خواسته یا ناخواسته در این فاصله بسیار زیاد ما با نویسندگان و پژوهشگرانی که نام بردیم و تلاش‌های خیره‌کننده علمی و تحقیقی آن‌ها نقش دارند و چگونه می‌توانیم این فاصله‌های زیاد را کم کنیم؟ آیا ما شیفته کتاب خریدن شده‌ایم یا تشنه دانستن و تولید علمیم؟
مجاهد شهید آیت‌الله سید حسن مدرس در پاسخ به درخواست خواهرزاده‌اش مبنی بر تهیه و خرید چندین کتاب، نوشت: «.. در باب کتاب وافی به سید اسماعیل می‌نویسم، لکن شما دانسته باشید که کتاب جمع نمودن غیر از علم فرا گرفتن است. شما تحصیل کنید، کتاب خودش پیدا می‌شود.
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست»
تقی دژاکام
کتاب‌داری کتاب‌خوانی و باقی قضایا!
روزنامه جوان
آن‌ها که زندگی شخصی رهبر عزیز انقلاب را بیشتر پیگیری می‌کنند، می‌دانند که یکی از جذابیت‌های تقریباً اختصاصی آقای خامنه‌ای، سطح بالای مطالعه اوست.
صاحب‌خبر -
∎
نظر شما